تاریخچه
شرکت فیات در سال 1899 به وجود آمد. در آن زمان جووانی آنیلی به همراه چند سرمایه‌گذار دیگر، شرکتی را تأسیس کردند و آن را فابریکا ایتالیانا اتومبیلی تورینو نام نهادند. در سال 1906 نام شرکت به فیات (حروف ابتدایی نام اصلی) تغییر پیدا کرد، که مختصر شده نام نخست کمپانی بود. شرکت فیات با مدیریت آنیلی کار خود را شروع کرد و پس از تاسیس اولین کارخانه خود در ایتالیا، شروع به تولید کرد و هشت نمونه از اولین خودروهای خود که از یک مدل اتومبیل بنز، الهام گرفته شده بود را ساخت.
اولین کامیون فیات در سال 1903 عرضه شد. در سال 1908 اولین خودروی فیات به ایالات متحده آمریکا صادر شد، که آغازی برای گسترش فعالیت‌های شرکت بود. همچنین در همان زمان، اولین موتور هواپیمای این شرکت نیز ساخته شد. در طول سال‌های بعد، تاکسی‌های فیات در اروپا به راه افتادند.
در اواخر دهه 1910 جووانی آنیلی، با هنری فورد ملاقات نمود و در پی آن، از کارخانه فورد در ایالات متحده آمریکا بازدید کرد و بسیار تحت تأثیر قرار گرفت. او تصمیم گرفت تولید انبوه به سبک آمریکایی را در شرکت خود استفاده کند، سپس کارخانه لینگوتو را راه‌اندازی کرد، که در آن زمان بزرگترین کارخانه در اروپا بود. این کارخانه سریعاً به نماد صنعت ایتالیا تبدیل شد. تولید به سرعت افزایش یافت و به ساخت دومین کارخانه در تورین منجر شد. قبل از آغاز جنگ جهانی دوم، فیات 50٫000 کارمند را در استخدام داشت و به عنوان انگیزه‌ای در اقتصاد کشور ایتالیا محسوب می‌شد.
در سال 1910 کارخانه فیات در نیویورک تاسیس شد، که تولید آن با آغاز جنگ جهانی اول در سال 1917 متوقف شد. در سال 1928 مدل فیات 509 تولید گردید. در 1930 فیات دو خودرو کم‌مصرف را عرضه کرد، که با استقبال خوبی مواجه شدند. با شروع جنگ جهانی دوم، شرکت فیات دچار رکود شد و جووانی آنیلی نیز در سال 1945 درگذشت. در همین زمان، شرکت مجبور به تولید خودروهای نظامی برای ارتش ایتالیا شد و حتی هواپیمای نظامی سی‌آر.42 را نیز عرضه کرد.
پس از آنیلی، ریاست فیات به ویتوریو والتا رسید. نخستین خودروی تولید شده پس از ریاست وی، فیات 4 اچ‌پی بود. این مدل نیز از خودروهای طراحی شده توسط کارل بنز، ساخته شد. پس از پایان جنگ، فیات با مدیریت ویتوریو والتا کار خود را ادامه داد و همچنین شروع به تحقیق برای استراتژی‌های جدید نمود. در سال‌های بعد نیز با تولیدات جدید خود بسیار مشهور گردید و به قطب صنعتی و اقتصادی در ایتالیا تبدیل شد.
شرکت فیات در دهه 1960 به دنبال موفقیت‌های مکرر، مدل‌های فیات 1300، فیات 1500 و فیات 1800 را نیز عرضه کرد و با صادرات محصولاتش، به بازارهای جهانی راه یافت.
از آنجا که شرکت فیات از ابتدا به صورت خانوادگی اداره می‌شد، در سال 1966 جیانی آنیلی نوه جووانی به ریاست شرکت برگزیده شد و راه پدربزرگش را ادامه داد. این شرکت طی چند سال یک مجموعه از اتومبیل‌های اقتصادی موفق مانند نوا 500 و 600 عرضه کرد. در طول یک دهه موفق، بین سال‌های 1959 تا 1969، تولید این کمپانی از 425٫000 دستگاه، به 1٫751٫400 اتومبیل افزایش یافت. در سال 1972 نیز با تولید خودرو مدل فیات 127 به شهرت زیادی رسید.
در دهه 1970 فیات به دلیل اعتصاب و چند طراحی ناموفق ضربه خورد. بحران نفتی سال 1973 می‌توانست به این شرکت که دارای تخصص در تولید خودروهای کم‌مصرف بود، کمک کند، اما پیش از آن فیات مجموعه محصولات خود را در جهت اتومبیل‌های بزرگ همچون فیات 130 و فیات دینو، با موتور فراری توسعه داده بود. علاوه بر این اعتبار شرکت به دلیل استفاده از استیل زنگ زده روسیه و مسائل مربوط به کنترل کیفیت، خدشه دار شد. نه تنها فروش شرکت آسیب دید، بلکه مجبور شد از بازار آمریکای شمالی نیز عقب نشینی کند.
این شرکت در سال‌های 1978 تا 1990 پروژه‌های گوناگونی را اجرا و خودروهای متنوعی را عرضه کرد. فیات، لانچیا را در سال 1978 جذب کرد و کنترل کامل آلفا رومئو را در سال 1986 در دست گرفت. زودتر از این در سال 1969 با انزو فراری بر سر خرید 50٪ از سهامش در فراری به توافق رسید تا این امکان برای انزو فراهم شود تا بدون نگرانی در خصوص موضوع مالی، بر مسابقات اتومبیلرانی متمرکز شود. در سال 1993 دی توماسو 50٪ از سهام مازراتی را به فیات فروخت. سهام باقی‌مانده در سال 1997 هنگامی که فیات از فراری درخواست کرد تا مازراتی را از طرف خودش بخرد و کنترل کند، حفظ شد.
در دهه 1980 مدیرعامل جدید سزار رومیتی با معرفی خط‌های تولید اتوماتیک و استاندارد کردن اجزا (موتورهای گرمایی و جایگاه‌های نوع چهار)، باعث رونق فیات شد. این رونق در مقام مؤثرترین تولیدکننده اتومبیل، باعث اعتبار این شرکت شد. فیات با کمک مدل‌های پاندا و یونو (که هر دو توسط جورجتو جیجیارو طراحی شدند) خیلی زود به دوران شکوفایی خود بازگشت.
خودرو فیات پاندا که در فیات طراحی شده بود، توانست جایزه خودرو سال 2004 اروپا را از آن خود کند. پس از آن فیات به تولید خودروهای تمام الکتریکی پرداخت. این شرکت در جریان بحران مالی جهانی سال 2008 با مشکلات زیادی مواجه و آسیب زیادی به عملکرد اقتصادی آن وارد شد. رییس شرکت فیات از دولت این کشور خواست تا طرحی مشابه طرح حمایت ایالات متحده آمریکا از صنعت خودروسازی در نظر بگیرد، تا از این طریق شرکت فیات نیز همچون دیگر شرکت‌های خودروسازی جهان تحت پوشش حمایت‌های مالی دولت قرار گیرد. در پی این بحران، جان الکان نوه دختری جیانی آنیلی که هم‌اکنون رییس هیئت مدیره و مالک انتخابی فیات می‌باشد، در آن روزها، در منصب رییس شرکت خودروسازی فیات ایتالیا گفت: شرکت‌های خودروسازی در جهان برای غلبه بر پیامدهای بحران اقتصادی جهانی مجبور به ادغام شدن در یکدیگر خواهند شد. به طوری که همه این شرکت‌ها تحت پوشش شش شرکت بزرگ خودروسازی قرار خواهند گرفت. سرجیو مارکیونه، مدیر عامل اجرایی شرکت نیز معتقد است؛ فقط شرکت‌هایی در بخش خودروسازی قادر به ادامه حیات خواهند بود که بتوانند هر سال بیش از 5٫5 میلیون دستگاه خودرو تولید کنند.
سرجیو مارکیونه، مدیرعامل شرکت فیات در سال 2009 اعلام کرد این شرکت تمایل دارد بخش اروپایی جنرال موتورز، سومین غول خودروسازی جهان را خریداری کند. فیات که چندی قبل هم شرکت ورشکسته کرایسلر را تصاحب کرده بود، با این خرید قصد داشت یکی از بزرگترین شرکت‌های خودروسازی را ایجاد کند. در صورت تشکیل چنین شرکتی، میزان فروش آن به بیش از 6 میلیون خودرو و درآمد آن نیز به بیش از 100 میلیارد دلار در سال می‌رسید. در اوایل سال 2011 میلادی شرکت خودروسازی فیات اعلام کرد بیش از 500 هزار دستگاه از خودروهای این شرکت را به علت نقص فنی از بازار اروپا جمع‌آوری خواهد کرد. این 500 هزار دستگاه خودرو معیوب شامل مدل‌های فیات گراند پونتو و گراند پونتو آبراس بود که قرار شد از بازار ایتالیا و سایر کشورهای اروپایی جمع‌آوری شود.
شرکت خودروسازی فیات که در ایتالیا متولد شده و خودروهای معروفی را نیز به جهان عرضه کرده است، امروزه از بهترین خودروسازان جهان می‌باشد و با داشتن حدود 214 هزار کارمند در سراسر جهان، درآمدی بالغ بر 83 میلیارد یورو را در سال 2012 میلادی به دست آورده است.