سیستم انژکتور یکی از اجزای مهم در سوخت رسانی و به حرکت درآوردن خودرو به حساب می آید ؛ از این رو باید هر چند وقت یکبار آن را شست و شوی داد و یا اقدام به تعویض این قطعه کرد.

یکی از نکاتی که ضروری است قابل توجه قرار گیرد، بحث تمیز بودن سیستم انژکتور می باشد در واقع انژکتورهای سوخت در عملکرد مناسب موتور، مصرف بهینه سوخت و کاهش آلایندگی تاثیر به سزایی دارد. انژکتور وظیفه سوخت رسانی را عهده دار می باشد و در شرایطی که کثیف باشد، قادر به انتقال مناسب سوخت همچون انژکتورهای تمیز نخواهد بود. در واقع زمانی که انژکتور در مدار بسته قرار دارد، سیستم کنترل بازخورد سوخت، رقیق بودن بنزین را جبران می کند، اما قادر به رفع و اصلاح مشکل نخواهد بود.
 
علائم تمیز نبودن انژکتور
در این مواقع درجا کار کردن خودرو به سختی صورت می گیرد، اختلال در استارت زدن به وجود می آید، کشش موتور کم شده و همچنین تولید دود با آلایندگی بالا مثل هیدروکربن و مونوکسید کربن را شاهد خواهیم بود که در این صورت لازم است انژکتور را شستشو داده تا رسوبات ایجاد شده را برطرف سازیم. البته گفتنی است رقیق بودن مخلوط سوخت و هوا ، باعث اعلام کد خطا در ECU می شود که منجر به روشن نشدن موتور و در نتیجه روشن شدن چراغ چک می گردد.

 تجمع رسوب در انژکتور
گفتنی است اختلال در پاشش انژکتورهای سوخت به میزان هشت تا ۱۰ درصد موجب تاخیر در روشن شدن موتور می شود. بدین صورت که اکسیژن ترکیب نشده با سوخت وارد اگزوز خودرو می گردد و حسگر اکسیژن، مخلوط سوخت و هوا را رقیق کرده؛ در این حین است که، ECU نسبت به پیام دریافتی واکنش نشان داده و در نتیجه انژکتور را تحریک می کند تا بنزین بیشتری پاشش کند.

 ضمنا کثیفی انژکتورها در موتورهای توربو باعث آسیب جدی به موتور خواهد شد. در دور بالای موتور، انژکتورها تمام سوخت را انتقال می دهند که با وجود کثیف بودن انژکتورها، مخلوط سوخت و هوا رقیق شده و احتراق ناقص رخ خواهد داد.

در واقع بنزین مخلوطی است از هیدروکربن های مختلف که دارای ترکیبات مومی شکل و سنگین است. به هر میزان که هیدروکربن سنگین تر باشد، انرژی بیشتری برای سوزاندن آن لازم است. که در زمان خاموش بودن موتور، انژکتورها گرمای زیادی را محتمل می شوند، رسوب بنزین در سوزن های انژکتور بخار شده و مواد مومی شکل از خود به جای می گذارند. همچنین در صورت خاموش بودن موتور، جریان خنک کننده ای برای عبور از ورودی ها وجود ندارد و هیچ بنزینی از انژکتورها عبور نخواهد کرد و در انتها گرما رسوبات باقیمانده را به مواد سخت و مومی شکل تبدیل می کند. که به مرور زمان رسوبات تشکیل شده موجب گرفتگی انژکتورها خواهد شد. گفتنی است این رسوبات در نتیجه کارکرد معمولی موتور تشکیل می شود، براین اساس افزودن مواد پاک کننده به بنزین باعث تمیز ماندن انژکتورها می شود.
شایان ذکر است ایجاد اینگونه رسوبات در رانندگی های کوتاه مدت و روشن و خاموش های مکرر ، بیشتر به چشم می خورد.
 
بنزین با اکتان پایین
دیده شده برخی از تامین کنندگان مواد نفتی برای افزایش درآمد و سود بیشتر، مقدار مواد پاک کننده در داخل بنزین را از حد مجاز کاهش داده و به تولید بنزینی روی آورده اند که مواد افزودنی ارزانتر و بی کیفیت تری دارد، که همین امر موجب تشکیل رسوبات خواهد شد. برای جلوگیری از بروز این مشکل، مواد افزودنی همچون بعضی سیالات به بنزین افزوده می شود، که به مرور زمان امکان دارد این مواد به شکل گیری رسوبات در محفظه احتراق کمک کند تا تراکم و نیازهای اکتان موتور را بالا ببرد.

همانطور که در بالا اشاره شد کثیفی انژکتورها موجب رقیق شدن ترکیب سوخت و هوا، تاخیر در روشن شدن موتور و حتی احتراق ناقص می گردد. که با تمیز کردن و شست و شو، انژکتورها عملکرد قبلی خود را باز خواهند یافت.

گفتنی است پلی ترامین ، یکی از بهترین مواد افزودنی می باشد که تمیزی انژکتورها، سوپاپ ها و اتاق های احتراق را بدون نیاز به سیالات افزودنی به دنبال دارد، ولی به دلیل هزینه بالای این ماده نسبت به مواد افزودنی رایج ، کمتر از این گزینه استفاده می نمایند.
 
 تا چه میزان مواد افزودنی موجب حفاظت از انژکتور خواهند شد؟
در پاسخ به این سوال می توان گفت: بنابر اعلام شرکتهای صنعتی، حدود یک گرم از این مواد در هر کیلو مواد پاک کننده در داخل بنزین توصیه می شود. اما ۸۵ درصد از بنزین هایی که به فروش می رسند، تنها یک دهم مقدار توصیه شده را در بردارد. که در واقع مصرف بنزین ارزان قیمت موجب شکل گیری رسوبات انژکتور می گردد. که در این شرایط شست وشوی انژکتورهای کثیف شاید نتواند مشکل را به کل رفع کند ولی برای مدتی باعث می شود انژکتور عملکرد مناسب تری در انتقال سوخت داشته باشد.
 
روش شست‌وشوی انژکتور
زمانی که موتور روشن است و به صورت درجا کار میکند ، بهترین زمان برای شستشوی انژکتورها می باشد، در این حالت بسیاری از رسوبات روی سوپاپ ها و داخل اتاق های احتراق برداشته می شود و همچنین این کار در حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه زمان لازم دارد. زمانی که موتور روشن است باید از تجهیزات خاص تحت فشار برای زودودن رسوبات استفاده کنید تا حلال را مستقیما به سمت ریل سوخت هدایت کند و در این شرایط باید یا پمپ بنزین را غیرفعال کرده و یا لوله نعلی شکلی را نصب کنید تا بنزین دوباره به سمت باک حرکت کند. البته در برخی از خودروها، غیر فعال شدن پمپ بنزین، کد خطا در ECU ایجاد خواهد کرد که باید بعد از اتمام کار، کد را پاک کنید. زمانی که خودتان به تنهایی کار شست وشوی انژکتور را انجام می دهید، محدودیت هایی وجود دارند، بدین گونه که امکان دارد انژکتورها به شدت مسدود شده باشند و حلال قادر نباشد به خوبی از آن عبور کند. بعضی از رسوبات به سختی پاک می شوند و برای اینکار باید فرایند تمیز کردن را طولانی یا آن را تکرار کنید. همچنین در صورتی که انژکتورها بعد از شست وشو کار نکردند، ضروری است آن ها را با دستگاه شست وشوی انژکتور تمیز نمایید یا انژکتور نو جایگزین آن کنیم.
براین اساس شست وشوی انژکتورها در هر ۴۰ تا ۵۰ هزار کیلومتر برای رسیدن به بهترین کارآیی ،توصیه می شود.

برای اطمینان از عملکرد مناسب انژکتور خودرویتان پس از شست و شو بهتر است چند مورد را تست نمایید: تست کشش و عملکرد خودرو که در حین رانندگی امکان پذیر است، تست آلایندگی و همچنین تست افت فشار انژکتور که این موارد به شما کمک خواهد کرد تا از بهبود عملکرد انژکتور خودرویتان مطلع شوید.
 
روش شست وشو انژکتور در بیرون از خودرو
این روش در خصوص انژکتورهایی که واقعا کثیف هستند و شستوشوی درجا برای آنها کارآمد نیست، بهتر است از حلال قدرتمند و همچنین از زمان طولانی تر برای حل کردن رسوبات استفاده نمایید. این نکته فراموش نشود دستگاه شست وشوی انژکتور از نیروی کار انسانی گران تر و در حدود ۳۵ تا ۴۵ دقیقه زمان بر می باشد و در برخی موارد ترجیحا تعویض انژکتورها با یک نسخه نو آن، مقرون به صرفه تر خواهد بود.